Forum Historii Nysy

[ralf]

Męskie Towarzystwo Gimnastyczne (niem. Männer-Turnverein) w Nysie o nazwie "Gut Heil" powstało w 1860 roku. Było to drugie z kolei takie towarzystwo na Górnym Śląsku, po Katowicach. W obu tych miastach powstały z czasem dwa okręgi turnerskie (tj. gimnastyczne) Górnego Śląska. Zwrot "Gut Heil" (pol. "Dobre zdrowie") był stosowany jako pozdrowienie gimnastyków. Logiem towarzystwa był krzyż gimnastyczny (niem. Turnerkreuz), złożony z czterech liter "F", które były skrótami czterech wyrazów będących dewizą gimnastyków: "frisch, frei, fröhlich, fromm" (pol. "dziarski, wolny, radosny, pobożny"). Logo zdobiło uniformy gimnastyczne, pasy, przyrządy, instrumenty muzyczne, proporce, sztandary, puchary, dyplomy czy kartki okolicznościowe. Widać to logo m.in. na załączonej niżej starej widokówce (zał.1) - nad samym wejściem głównym do budynku miejskiej sali gimnastycznej (Städtische Turnhalle) w Nysie. Budynek stoi do dziś i pełni tą samą funkcję co przed wojną - jest salą gimnastyczną dla Zespołu Szkół Technicznych przy ul. Szopena 4 (zdj.3-5), gdzie przed wojną funkcjonowała Szkoła Handlowa oraz Liceum Jadwigi. Logo jest nadto umieszczone pośrodku odznaki towarzystwa gimnastycznego w Nysie, której rysunek widać w lewym, górnym rogu widokówki w zał.1. Na Forum znajduje się jeszcze fotografia tej odznaki, niestety już bez emalii: KLIK. Z kolei w prawym, górnym rogu wspomnianej widokówki widnieje odznaka Niemieckiego Stowarzyszenia Gimnastycznego (Deutsche Turnerschaft - DT), które powstało w 1868 roku w wyniku zrzeszenia klubów gimnastycznych w Niemczech. Logo w postaci krzyża gimnastycznego jest do dziś stosowane przez niemieckie kluby sportowe.


Źródła:
[1] Jaśtal K., "Niemcy: naród i ciało", Kraków 2015.
[2] Zaborniak S., Król P., "Pogranicze mniejszości narodowych: niemieckiej, ukraińskiej i żydowskiej w kulturze fizycznej w Polsce przed 1939 r." [w:] "Kultura Fizyczna", t. XII, nr 1, Częstochowa 2013.

---

[zał.1] Budynek dawnej miejskiej sali gimnastycznej, stojący do dziś przy Zespole Szkół Technicznych przy ul. Szopena 4 w Nysie.jpg

Plik ściągnięto 25 raz(y) 1,33 MB

[zał.2] Logo Towarzystwa Gimnastycznego - Turnverein.jpg

Plik ściągnięto 1 raz(y) 46,41 KB

[zał.3] Dzień 21.V.2022. Sala gimnastyczna przy Zespole Szkół Technicznych w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 11 raz(y) 4,01 MB

[zał.4] Dzień 21.V.2022. Sala gimnastyczna przy Zespole Szkół Technicznych w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 4,02 MB

[zał.5] Dzień 21.V.2022. Sala gimnastyczna przy Zespole Szkół Technicznych w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 4,41 MB

[ralf]

Poniżej wnętrze miejskiej sali gimnastycznej w Nysie. Jest to awers widokówki nadanej w 1914 r.

---

Wnętrze miejskiej sali gimnastycznej w Nysie.jpeg

Plik ściągnięto 14 raz(y) 409,55 KB