Forum Historii Nysy Strona Główna Forum Historii Nysy
Serwis społecznościowy poświęcony historii miasta Nysa

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy  StatystykiStatystyki
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj

Poprzedni temat «» Następny temat
Lokalizacja i wygląd synagogi (nowej) przy ul. Miarki
Autor Wiadomość
ralf 
Administrator


Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 2828
Skąd: Kraków
Wysłany: 2018-01-14, 23:11   Lokalizacja i wygląd synagogi (nowej) przy ul. Miarki

W roku 1892 wybudowano nową synagogę przy ul. Miarki (Josephstrasse), na odcinku pomiędzy wylotem ul. Tkackiej (Weberstrasse) i ul. Kramarskiej (Kramerstrasse). Dzisiaj w miejscu tej synagogi znajduje się plac zabaw Przedszkola nr 8 (zał.1)

Znamy tylko jedną fotografię tej synagogi, która przedstawia jej wnętrze (zał.3). Widzimy na niej m.in. trzy pionowe okna, które można dostrzec na zdjęciu lotniczym wykonanym w okresie międzywojennym (zał.4). Charakterystyczne okna i budynek synagogi wskazuje na tym zdjęciu niebieska strzałka.

W czasie tzw. "nocy kryształowej", z dnia 9 na 10 listopada 1938 roku, synagoga przy ul. Miarki została zdemolowana ale jej nie podpalono. Budynek został całkowicie zniszczony w 1945 roku.

(zał.1) Współczesny plan Nysy. Zaznaczone na niebiesko miejsce, w którym stała synagoga przy ul. Miarki.jpg
Plik ściągnięto 75 raz(y) 412,23 KB

(zał.2) Plan Nysy z 1905 roku. Zaznaczona na niebiesko synagoga przy ul. Miarki (Josephstrasse).jpg
Plik ściągnięto 191 raz(y) 1,95 MB

(zał.3) Wnętrze synagogi przy ul. Miarki (Josephstrasse).jpg
Plik ściągnięto 160 raz(y) 594,56 KB

(zał.4) Zdjęcie lotnicze Nysy z okresu międzywojennego. Zaznaczony niebieską strzałką budynek synagogi (widoczne trzy pionowe okna).jpg
Plik ściągnięto 367 raz(y) 1,2 MB

_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V.
 
     
ralf 
Administrator


Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 2828
Skąd: Kraków
Wysłany: 2021-11-15, 21:37   

W drugiej połowie października 2021 r., w ramach prowadzonych prac archeologicznych przy ul. Kramarskiej, o których mowa na Forum pod linkiem: KLIK, odsłonięto fundamenty kamienic, które do 1945 roku stały we wschodniej pierzei ul. Miarki, na odcinku pomiędzy wylotem ul. Kramarskiej a budynkiem dzisiejszego przedszkola przy ul. Tkackiej 2. To właśnie na tym odcinku stała przed wojną kamienica, w której znajdowała się synagoga i to właśnie m.in. jej fundamenty odkryto podczas wspomnianych prac. Według moich ustaleń, opartych głównie na zdjęciach lotniczych Nysy wykonanych przed 1945 r., budynek synagogi był piątą z kolei kamienicą od strony ul. Kramarskiej. Stał w odległości ~40 metrów od skrzyżowania ul. Kramarskiej z ul. Miarki i ~10 metrów od budynku dzisiejszego przedszkola. Miejsce, w którym stała synagoga, zaznaczyłem na zdjęciu nr 1 w załączniku, czerwonym przeźroczystym prostokątem. Z kolei jej odkopane podziemia, tj. dwa pasy (w każdym dwa pomieszczenia), widać na załączonych zdjęciu nr 2.

Do odsłoniętych podziemi kamienicy, w której znajdowała się synagoga, schodzi się po kamiennych schodach (KLIK-1, KLIK-2). Prowadzą one do niedużego pomieszczenia, w którego posadzce, tuż przy samej ścianie, znajduje się spory okrągły otwór (KLIK-3, KLIK-4, KLIK-5), który prawdopodobnie jest pozostałością po tzw. mykwie, czyli zbiorniku z wodą dla osób lub naczyń, które zaciągnęły jakąś nieczystość rytualną. Z tego pomieszczenia znajduje się wejście do kolejnego, już ślepego (KLIK-6).
Na wprost wspomnianych schodów znajduje się kamienny półokrągły portal wejściowy (KLIK-1) do dwóch pomieszczeń sąsiedniego pasa podziemi, które wg moich ustaleń również należały do budynku synagogi. W ścianie pierwszego pomieszczenia znajduje się spora foremna wnęka - zapewne po palenisku (KLIK-7, KLIK-8), a w posadzce drugiego pomieszczenia archeolodzy wykonali otwór sondażowy (KLIK-9, KLIK-10).

Kilka dni temu wymyśliłem sposób, dzięki któremu można łatwo i dokładnie zlokalizować miejsce, w którym stała synagoga przy ul. Miarki, bez konieczności nakładania na siebie planów czy mierzenia terenu. Otóż, wykorzystując jakikolwiek plan miasta Nysy lub jej zdjęcie satelitarne, wystarczy narysować prostą linię od wieży ratuszowej do zachodniej wieży kościoła pojezuickiego przy Rynku Solnym. Linia ta przechodzić będzie przez ul. Miarki dokładnie w miejscu dawnej kamienicy z synagogą, równolegle do jej dłuższej osi. Co więcej, kamienica synagogi stała dokładnie w połowie długości tej linii.

Wszystkie załączone w niniejszym temacie współczesne zdjęcia chroni prawo autorskie.

(zdj.1) Dzień 26.X.2021 r. Prace archeologiczne przy ul. Kramarskiej i ul. Miarki. Czerwonym prostokątem zaznaczono miejsce, w którym stała synagoga. Autor zdjęcia - firma 'Vidrosky' Grzegorz Stanisławski.jpg
Plik ściągnięto 46 raz(y) 2,57 MB

(zdj.2) Dzień 13.XI.2021 r. Podziemia dawnej kamienicy przy ul. Miarki, w której przed II wojną światową znajdowała się synagoga [fot. ralf].jpg
Widok z chodnika przy ul. Miarki.
Plik ściągnięto 27 raz(y) 4,88 MB

_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V.
 
     
ralf 
Administrator


Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 2828
Skąd: Kraków
Wysłany: 2022-02-07, 14:43   

Osoby zainteresowane życiem mniejszości żydowskiej w Nysie przed II wojną światową informuję, że na Forum znajduje się jeszcze temat zatytułowany "Żydzi w Nysie", pod linkiem: KLIKNIJ
_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V.
 
     
ralf 
Administrator


Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 2828
Skąd: Kraków
Wysłany: 2022-03-06, 20:39   

Widok z wieży kościoła pojezuickiego. Kolorem niebieskim oznaczono budynek synagogi przy Josephstrasse (ul. Miarki). Zdjęcie wykonano przed rokiem 1936.

Widok z wieży kościoła pojezuickiego. Kolorem niebieskim zaznaczony budynek synagogi przy Josephstrasse.jpg
Plik ściągnięto 57 raz(y) 3,71 MB

_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V.
 
     
ralf 
Administrator


Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 2828
Skąd: Kraków
Wysłany: 2022-03-27, 22:45   

ralf napisał/a:
[...] w posadzce, tuż przy samej ścianie znajduje się spory okrągły otwór (KLIK-3, KLIK-4, KLIK-5), który prawdopodobnie jest pozostałością po tzw. mykwie [...]

Potwierdziło się powyższe przypuszczenie. Odkryty podczas przedmiotowych prac archeologicznych duży i okrągły otwór w posadzce piwnicy, to dawna kamienna mykwa, w dodatku zachowana w całości. Był to zbiornik z wodą, do którego schodziło się z poziomu piwnicy wąskim kanałem po kilku ceglanych schodkach. Zejście do mykwy ułożone było równolegle do osi długiej synagogi (kamienicy). Woda w zbiorniku zgodnie ze zwyczajem musiała być wodą bieżącą i pochodzić bezpośrednio z naturalnego źródła (nie mogła to być woda "czerpana"). Często wykorzystywano w tym celu doprowadzoną deszczówkę, a w wyjątkowych sytuacjach nawet lód naturalny. Na chwilę obecną nie umiem powiedzieć co konkretnie było źródłem zasilania w wodę mykwy przy ul. Miarki.

Po tzw. nocy kryształowej w 1938 roku i zniszczeniu wnętrza synagogi przy ul. Miarki, samo wąskie zejście po schodkach do okrągłego zbiornika mykwy zostało zasypane (w części graniczącej bezpośrednio z samym zbiornikiem nawet zawalone sporych rozmiarów kamiennym blokiem). Później na zasypanym zejściu położono nową ceglaną posadzkę, a na nim postawiono w poprzek piwnicy ścianę działową, tak że powstało nowe piwniczne pomieszczenie. Po całej mykwie pozostał na wierzchu tylko zbiornik, być może wykorzystywany później jako studnia piwniczna. W ten sposób zlikwidowano obiekt, który wcześniej (zapewne przez 46 lat) służył do odprawiania w tym miejscu najważniejszej ceremonii judaistycznej jaką była tzw. ablucja.

Zdjęcia wykonane w dniu 21 lutego 2022 r. [fot. ralf], przedstawiające odgruzowaną wstępnie mykwę do głębokości ok. 1,1 metra (licząc od poziomu posadzki piwnicy), jeszcze przed wyburzeniem stojącej na niej ściany działowej, można obejrzeć pod linkami:
KLIK-1
KLIK-2
KLIK-3
KLIK-4
KLIK-5
KLIK-6
KLIK-7
KLIK-8
KLIK-9
KLIK-10
KLIK-11
KLIK-12

Fotografie zrobione w dniu 14 marca 2022 r., ukazujące odgruzowaną mykwę, już po wyburzeniu znajdującej się na niej ściany działowej, można obejrzeć w linkach:
KLIK-13
KLIK-14
KLIK-15
KLIK-16
KLIK-17
KLIK-18

Na zdjęciach z dnia 19 oraz 26 marca 2022 r. [fot. ralf], widać wsadzony do zbiornika mykwy "wąż", który miał wypompować z niego wodę:
KLIK-19
KLIK-20
KLIK-21

Wspomnę jeszcze, że podobna pod względem formy do nyskiej mykwy z ul. Miarki jest mykwa znajdująca się w piwnicy dawnej synagogi w Kippenheim (Badenia-Wirtembergia) w Niemczech.

Dzień 14.III.2022 r. Odkopana mykwa w piwnicy dawnej kamienicy przy ul. Miarki w Nysie.jpg
Plik ściągnięto 21 raz(y) 2,02 MB

_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V.
 
     
ralf 
Administrator


Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 2828
Skąd: Kraków
Wysłany: 2022-12-03, 12:08   

Wyeksponowane na dziedzińcu w Muzeum fragmenty kamieniarki, najprawdopodobniej pochodzące z budynku synagogi przy ul. Miarki, odnalezione podczas prowadzonych tam prac archeologicznych w 2021/22 r.

Fragmenty kamieniarki odnalezione podczas prac archeologicznych przy ul. Miarki, wyeksponowane na dziedzińcu Muzeum w Nysie [fot. ralf - 1.VIII.2022].jpg
Plik ściągnięto 22 raz(y) 2,16 MB

_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V.
 
     
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

phpBB by przemo  
Strona wygenerowana w 0,364 sekundy. Zapytań do SQL: 10