Forum Historii Nysy

Czarnoprochowa kniejówka z zamkiem skałkowym, której wykonawcą był nyski rusznikarz Anton Zizelmann. Lufa gwintowana o kalibrze 13,4 mm, a gładka o kal. 13 mm. Długość lufy to 78 cm. Kolba zrobiona jest z drewna orzechowego. Egzemplarz w okresie lat 2020-2024 r. był eksponatem na wystawie w pałacu Lubomirskich w Warszawie. W marcu 2025 r. broń została wystawiona na aukcji internetowej w cenie wywoławczej 35.000 zł.

W odległości 400 metrów na południowy-wschód od dworu w Ulanowicach (Ullersdorf), na wzniesieniu o przedwojennej nazwie Gott-Vater-Berg (tłum. Góra Boga Ojca), mającego wysokości 282 m.n.p.m., stoi kamienna kolumna z figurą Jezusa Chrystusa Zbawiciela Świata (łac. Salvator Mundi), wzniesiona w 1724 roku. Jej fundatorem była szlachecka rodzina von Gilgenheimb, posiadająca swoje dobra m.in. na ziemi nyskiej.

Co do samej rodziny von Gilgenheimb to wiemy, że w 1644 r. Jan Hentschel uzyskał szlachectwo czeskie z predykatem „von Gilgenheim”, a w 1658 roku został wpisany w stan rycerski. Jego syn o imieniu Ignacy Henryk von Gilgenheim kupił w 1667 roku od biskupów wrocławskich wójtostwo w Vidnavie (Weidenau) oraz majątek Zwanowice (Schwandorf). Z kolei syn Ignacego Henryka o imieniu Jan Karol Hentschel von Gilgelheim, wójt dziedziczny Vidnavy, właściciel Frączkowa (Franzdorf) i Zwanowic był sędzią dworskim i członkiem rady księstwa nyskiego.

Kolumna na górze Boga Ojca stoi nie na jej samym szczycie, ale kilka metrów obok. Źródło pisane z 1890 r. podaje, że wokół kolumny można wtedy było zauważyć ślady w ziemi świadczące, że dookoła ziemnego rdzenia o wymiarach 8x10 m, w którym stała kolumna, rozciągał się rów o szerokości 7 metrów.

Wbrew temu co można znaleźć w internecie na temat przyczyny postawienia kolumny z figurą, nie miało to nic wspólnego z żadną zarazą. Z resztą ostatni raz zaraza na ziemi nyskiej i otmuchowskiej szalała w 1636 roku, czyli ok. 90 lat przed wzniesieniem kolumny. Rodzina von Gilgenheimb postawiła kolumnę po prostu z religijnej czci do Boga Ojca.

Obok kolumny spoczywa duży, ciekawy głaz narzutowy z wyraźnie zaznaczonymi żyłami (zdj.6-7).

Podobna figura Jezusa Chrystusa Zbawiciela Świata, co na górze Boga Ojca, stoi w Nysie, na przyporze narożnej kamienicy rynkowej nr 22, przy wylocie ul. Brackiej.

Ostatni z niżej załączonych plików to krótkie video – widok z góry Boga Ojca, ze zbliżeniem na Wójcice i tamtejszy kościół, którego bijące dzwony można usłyszeć po uprzednim ustawieniu głośności na maksimum.

Oprac.: ralf
Źródła:
• Oscar Vug: „Schlesische Heidenschanzen, ihre Erbauer und die Handelsstrassen der Alten”, tom II, Grottkau 1890, s. 247.
• Roman Sękowski: „Herbarz szlachty śląskiej. Informator genealogiczno-heraldyczny”, tom II (D-G), Katowice 2003, s. 358.
• Informacje ustne przekazane autorowi posta przez Andreasa Quaschigrocha – przewodniczącego Kulturalno-Ojczyźnianego Związku Nysan w Hildesheim, syna przedwojennej mieszkanki Wójcic (Woitz/Eichenau) koło Nysy.
• „Schlesische Geschichtsblätter“ (b.d. szczegółowych).

Do dzisiaj zachowało się tylko ok. 280 metrów starego, oryginalnego ogrodzenia szpitalnego, które pierwotnie miało długość ok. 550 m.

Zdjęcia dworu z przełomu XVI-XVII w. oraz kaplicy z przełomu XVIII-XIX wieku w Ulanowicach, wykonane dnia 1 grudnia 2024 r.

Plan Nysy M-33-59 z 1983 r. w języku rosyjskim, skompresowany ZIP'em.

Zdjęcia zrobione w Budzieszowicach w okresie PRL, otrzymane od pani Patrycji P., byłej mieszkanki tej wsi.

Poniższe fotografie przedstawiają dawny przystanek kolejowy w Dłużnicy (część wsi Bodzanów) na linii kolejowej 256 oraz jego najbliższe otoczenie. Obok przystanku stoi dawny most kolejowy nad rz. Białą Głuchołaską, a 100 metrów na południe od niego kolejny most nad tą rzeką, ale drogowy, który ucierpiał podczas ostatniej powodzi we wrześniu 2024 r.

Dawny przystanek kolejowy linii 137 w Przełęku, który funkcjonował do 2006 r.

Zdjęcia fragmentu dawnej linii kolejowej nr 256, zrobione kilka dni temu na niegdysiejszym zakręcie w południowej części Hajduk Nyskich, obok drogi gruntowej wychodzącej w kierunku Przełęku i Polskiego Świętowa.

Niezamieszkały już dom nr 36 w Starym Lesie.

Przy ul. Brodzińskiego 1 stoi stary, niezamieszkały, urokliwy domek, porośnięty pnączem i wciśnięty w kąt posesji. Wygląda jakby ludzka ręka nie dotykała go od 1945 roku. Już coraz mniej jest takich perełek w Nysie, dlatego warto je uwieczniać na zdjęciach. Dopowiem tylko, że domek przy ul. Brodzińskiego jest pod stałym dozorem sąsiadów.

Zdjęcia zburzonej cegielni w Konradowie, wykonane dnia 9 marca 2025 r. W całości zachował się jeszcze tylko ceglany komin o wysokości ok. 30 m (licząc od kalenicy dachu).

Zdjęcie z atelier Köhn'a, będące pamiątką z okresu służby wojskowej. Rewers fotografii jest pusty.

Torebka papierowa na mąkę pszenną z młyna biskupiego w Niwnicy (Neunz), którego właścicielem był inżynier młynarski Erwin Geisler. Na przełomie lat 20./30. Erwin Geisler mieszkał w Nysie przy ul. Grodzkiej (Jesuitenstrasse 20), tj. w budynku tamtejszego młyna biskupiego (Bischofmühle). Pod tym samym adresem mieszkał wówczas także nadmistrz piekarski Hugo Geisler (ur. ~1873), który był z kolei dzierżawcą młyna biskupiego w Nysie.

Sama torebka pochodzi z przedwojennego sklepu z artykułami papierniczymi w Nysie, którego właścicielem był Albert Stroh.

Budynek przy al. Wojska Polskiego 55, którego zdjęcia już wcześniej zamieścił Obelix. Poniższą fotografię wykonano przedwczoraj, z sąsiedniej działki, od strony ul. Bora-Komorowskiego.